نکات فنی نصب بلوک هبلکس مشهد برای پیمانکاران

بلوک‌های هبلکس یا AAC به دلیل وزن پایین، عایق حرارتی و صوتی خوب و کارپذیری ساده یکی از گزینه‌های محبوب در ساخت و ساز جدید هستند. با این حال، اجرای غیر اصولی می‌تواند منجر به ترک‌ها، نفوذ رطوبت و کاهش عملکرد حرارتی شود. رعایت نکات فنی از ابتدای پروژه تا تحویل نهایی برای تضمین دوام، ایمنی و بهره‌وری اقتصادی ضروری است.

آماده‌سازی کارگاه و نگهداری بلوک‌ها

هنگام تحویل بلوک‌ها، باید محل نگهداری خشک، مسطح و دارای پوشش باشد تا بلوک‌ها در برابر بارش و نفوذ خاک محافظت شوند. بلوک‌ها را حداقل 10 سانتیمتر از زمین فاصله دهید و بر روی پالت یا شاسی قرار دهید تا رطوبت از کف جذب نشود. حفظ بسته‌بندی تا زمان اجرا از آلودگی و خراش جلوگیری می‌کند.

توصیه می‌شود تعداد بلوک‌های باز شده در هر روز کاری محدود باشد تا مواجهه طولانی با رطوبت محیطی کاهش یابد. در مناطق مرطوب یا بارانی مانند برخی فصول در مشهد، استفاده از پلاستیک مناسب یا سقف موقت برای محل انبار ضروری است.

پی و زیرسازی

قبل از نصب اولین ردیف بلوک، لازم است روی پی یک لایه بندکشی یا ملات مناسب و آب‌بندی اجرا شود. سطح پی باید تمیز، عاری از خاک و حفره و کاملاً تراز باشد. استفاده از شیت‌های عایق رطوبتی یا ملات پلیتینگ توصیه می‌شود تا انتقال نم به بلوک‌ها کاهش یابد.

تراز اولیه و ارتفاع ردیف اول

ردیف اول بلوک‌ها بیشترین بار را تحمل می‌کند؛ بنابراین دقت در تراز بودن و مهره‌کاری مناسب اهمیت دارد. از شاقول، ریسمان و تراز لیزری استفاده کنید. هرگونه ناهمواری در ردیف اول می‌تواند در کل دیوار اشکالات هندسی ایجاد کند.

انتخاب ملات یا چسب

برای نصب بلوک هبلکس معمولاً از دو رویکرد استفاده می‌شود: ملات سیمان-ماسه و چسب مخصوص هبلکس (thin-bed mortar). ملات سنتی ضخامت بند بیشتری می‌پذیرد اما حرارتی و صوتی ضعیف‌تر است و کار بیشتری نیاز دارد. چسب مخصوص با ضخامت بسیار کم (معمولاً 1 تا 3 میلی‌متر) فضای حرارتی را بهبود می‌بخشد و سرعت اجرا را افزایش می‌دهد.

در آب و هوای خشک و گرم باید زمان اختلاط و گیرش چسب را کنترل کرد و در هوای سرد از افزودنی‌های سازگار با تولیدکننده چسب استفاده کنید. در هر صورت، محصول را مطابق دستورالعمل کارخانه تولیدی و استاندارد ملی اجرا نمایید.

برش، تراش و قالب‌گیری

بلوک هبلکس به راحتی با اره‌های مخصوص یا اره دستی برقی برش می‌خورد. برای برش‌های دقیق و صاف از اره‌های نواری یا برقی با تیغه‌های مخصوص AAC استفاده کنید. برش‌های زاویه‌دار یا ایجاد شیار برای عبور لوله و مجاری باید با دقت انجام شود تا تضعیف دیوار به حداقل برسد.

در برش داخلی حتماً پوشش گرد و غبار را در نظر بگیرید و از ماسک و وسایل محافظ تنفسی استفاده کنید. تراشه‌های باطله را جدا نگهدارید تا بتوان مجدداً در ملات‌های زیرسازی از آن‌ها بهره برد یا به مدیریت پسماند ساخت و ساز سپرد.

روش‌های نصب و بندکشی

برای نصب با چسب، لایه‌ای یکنواخت و نازک بر روی بلوک یا ردیف قبلی قرار دهید و بلوک بعدی را فشار دهید تا چسب پهن شود. بهتر است از شاقول و تراز در فاصله‌های منظم استفاده کنید و بندهای افقی و عمودی را به حداقل ممکن برسانید تا عملکرد حرارتی حفظ شود.

در استفاده از ملات سیمان-ماسه، ضخامت بند بین 8 تا 12 میلی‌متر معمول است، ولی باید دقت شود که ملات حاوی پلاستیکیزه‌کننده یا افزودنی مناسب برای افزایش چسبندگی باشد. بندکشی نهایی و صاف کردن سطح را پس از گیرش اولیه انجام دهید.

تقویت، آرماتوربندی و بازشوها

برای بازشوها، دهانه‌ها و صفحات بارگذار، استفاده از تیرهای بتنی یا بندبندی تقویتی با مش‌های گالوانیزه یا نوارهای فولادی توصیه می‌شود. از نوارهای فولادی یا مش‌های تقویتی در هر چند ردیف یکبار جهت کنترل ترک‌ها بهره ببرید.

در مواردی که دیوار نقش باربری دارد، براساس طراحی سازه‌ای از آرماتورهای مناسب و پیوند آن‌ها با فونداسیون استفاده کنید. اتصال بین هبلکس و اسکلت فلزی یا بتنی باید با پلیت‌های اتصال و نبشی‌های گالوانیزه انجام شود تا خوردگی و لغزش کاهش یابد.

ملاحظات حرارتی و رطوبتی

بلوک هبلکس دارای ضریب هدایت حرارتی پایین است اما عملکرد آن در عمل بستگی به اجرای صحیح درزها و جلوگیری از پل‌های حرارتی دارد. در محل تقاطع با بالکن، پنجره و درزهای ساختمان باید از عایق مناسب و آب‌بندی دقیق استفاده شود.

برای جلوگیری از نفوذ رطوبت بارانی، لبه‌های پیش‌آمده پنجره‌ها باید دارای آبرو (sill) با شیب مناسب باشند و نما و درزها به‌صورت کامل آب‌بندی شوند. کنترل تراکم بخار داخلی نیز با انتخاب روکش‌ها و تهویه مناسب مهم است.

ملاحظات لرزه‌ای و اتصالات سازه‌ای

شهر مشهد در مناطق با احتمال زلزله قرار دارد؛ بنابراین دیوارهای هبلکس باید با سیستم‌های اتصال مناسب به فونداسیون و سقف‌ها مهار شوند. استفاده از تسمه‌ها، نبشی‌ها و مهاربندهای فولادی و رعایت درزهای انقطاع با فواصل مناسب از اقدامات کلیدی است.

همچنین توصیه می‌شود به نقشه‌های سازه‌ای و آیین‌نامه‌های زلزله (مانند استاندارد 2800 ایران) مراجعه شود و در صورت نیاز از یک مهندس سازه برای طراحی اتصالات و تقویت‌ها مشاوره گرفته شود.

نحوه اجرای گچ و نمای نهایی

برای نمای داخلی معمولاً از گچ‌ و خاک یا گچ‌پاشی با پرایمر مناسب استفاده می‌شود. برای نمای خارجی ترکیب ملات سیمان-آهک یا سیستم‌های ETICS با شبکه مش شیشه‌ای مناسب‌اند. سطح بلوک قبل از پوشش باید تمیز و خشک باشد و در صورت استفاده از چسب، اجازه دهید چسب کاملاً گیرش یابد.

پیش از اجرای نما، نسبت انبساط و انقباض مصالح را در نظر بگیرید و درزهای انقطاع را بر اساس طول دیوار و توصیه تولیدکننده لحاظ کنید تا ترک‌های ظاهری نمایان نشود.

کنترل کیفیت و پذیرش کار

کنترل کیفیت شامل بررسی اندازه و سلامت بلوک‌ها هنگام تحویل، ضخامت و یکنواختی بندها، تراز و شاقولی دیوار، و بررسی چسبندگی ملات یا چسب است. نمونه‌برداری و آزمون فشردگی یا اندازه‌گیری مقاومت اتصال در صورت نیاز انجام شود.

مدارک فنی تولیدکننده چسب و بلوک، برگه‌های مشخصات فنی و دستورالعمل‌های اجرایی را در قرارداد ذکر کنید تا در صورت بروز اختلاف، مرجع مشخصی وجود داشته باشد.

مقایسه انواع ملات/چسب

انتخاب نهایی باید بر اساس نوع پروژه، شرایط اقلیمی، نیازهای حرارتی و اقتصادی انجام شود. در بسیاری از پروژه‌های مدرن، چسب مخصوص به دلیل سرعت اجرا و عملکرد حرارتی برتر ترجیح داده می‌شود.

ابزارها و تجهیزات پیشنهادی

فهرست ابزارها شامل اره برش مخصوص، شاقول و تراز لیزری، ماله‌های تخت و تفنگ چسب است. همچنین استفاده از بالابر دستی برای ردیف‌های بالاتر و تجهیزات ایمنی مانند کلاه، دستکش و ماسک ضروری است.

برای چسب زدن یکنواخت، از ماله دندانه‌ای یا دستگاه پمپ چسب با نازل یکنواخت بهره ببرید تا ضخامت بند کنترل شود. ابزار اندازه‌گیری فاصله و شیب برای اجرای آبروها لازم است.

ایمنی کارگاهی

گرد و غبار هبلکس ممکن است برای تنفس مضر باشد؛ بنابراین استفاده از ماسک‌های فیلتردار و تهویه مناسب حیاط کارگاه الزامی است. در برش‌های مکانیکی از محافظ گوش و چشم استفاده کنید و از سقوط بلوک‌ها جلوگیری نمایید.

هنگام کار در ارتفاع از نرده‌های حفاظتی یا داربست استاندارد بهره‌مند شوید و دستورالعمل‌های ایمنی در مورد بارگذاری پالت‌ها و تجهیزات مکانیکی را رعایت کنید.

نکات اقتصادی و کاهش ضایعات

برنامه‌ریزی دقیق برش و محل انبارش می‌تواند ضایعات را تا حد زیادی کاهش دهد. استفاده از لیست مصالح بر اساس مترمربع واقعی و هماهنگی با تأمین‌کننده برای ارسال بچ‌های مناسب پروژه به کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند.

بازیافت تراشه‌ها و استفاده مجدد آن‌ها در ملات‌های زیرسازی یا پر کردن فضاها یک راهکار پایدار و اقتصادی است که هزینه دفع زباله را کاهش می‌دهد.

سؤالات متداول و پاسخ‌ها

آیا می‌توان هبلکس را به‌عنوان دیوار باربر استفاده کرد؟ پاسخ: در برخی سیستم‌ها بله، مشروط به طراحی سازه‌ای و کنترل تقویت‌ها. نقش باربری باید توسط مهندس سازه تأیید شود.

چند روز بعد از نصب می‌توان نما را اجرا کرد؟ پاسخ: بسته به نوع چسب یا ملات، معمولاً پس از 7 تا 28 روز و پس از بررسی کامل گیرش و خشک شدن سطح می‌توان نما را اجرا کرد.

جمع‌بندی و توصیه‌های نهایی

رعایت نکات فوق و پیروی از دستورالعمل‌های تولیدکننده بلوک و چسب، باعث افزایش دوام، کاهش هزینه‌های نگهداری و ارتقای کارآیی حرارتی ساختمان می‌شود. از به‌کارگیری نیروهای آموزش‌دیده و کنترل مستمر کیفیت غافل نشوید.

در پروژه‌های حساس یا بزرگ، مشورت با یک مهندس معمار یا سازه مجرب و تهیه دفترچه اجرایی پروژه به‌منظور استانداردسازی رویه‌ها و کاهش اختلافات اجرایی توصیه می‌شود.