روش های دیوار چینی درساختمان با هبلکس
- مبانی و معرفی هبلکس
- انواع محصول و مشخصات فنی
- روشهای دیوارچینی با هبلکس
- ملاتها و چسبها
- تقویت و آرماتورگذاری
- نکات اجرایی نصب و برش
- اتصالات به سازه (دیتیلها)
- عملکرد حرارتی و صوتی و انتهایی
- مقایسه روشها (جدولی)
- برآوردهای زمانی و هزینهای
- ایمنی، نگهداری و حمل
- پرسشهای متداول و جمع بندی
مبانی و معرفی هبلکس
هبلکس یا بلوک AAC یک بلوک سبک سیمانی است که از سیمان، آهک، سیلیس، آب و فوم هوازا تولید میشود و در اتوکلاو تحت بخار تحت فشار سخت میشود. این محصول دارای دانسیته پایین، ضریب انتقال حرارتی کم و قابلیت برش و پرداخت بالا است. در بسیاری از کشورها از هبلکس به عنوان جایگزین آجر سنتی و بلوک سفالی استفاده میشود و هم برای دیوارهای غیرباربر و هم در برخی موارد برای دیوارهای سازهای ویژه کاربرد دارد.
ویژگیهای عمومی
هبلکس از ویژگیهای مهمی مانند وزن سبک، عایق حرارتی و صوتی، مقاومت در برابر آتش تا حد مشخص، راحتی برش و نصب، و نقاط اتصال مناسب برخوردار است. همچنین هبلکس رطوبت را تا حدی کنترل میکند ولی برای سطوح خارجی نیاز به پوششهای محافظتی دارد.
انواع محصول و مشخصات فنی
هبلکس در دانسیتهها و ابعاد مختلف تولید میشود؛ دانسیته معمول برای دیوار داخلی و خارجی بین 400 تا 700 کیلوگرم بر مترمکعب است. بلوکها به صورت صفحات، بلوکهای تو پر و بلوکهای همراه با زبانه و ناودانی موجودند که نصب سریعتری فراهم میکنند. مقاومت فشاری و جذب آب هر دستهبندی بر اساس استانداردهای ملی و بینالمللی مشخص میشود.
برای انتخاب نوع مناسب باید به پارامترهایی مانند نیاز باربری، عایق حرارتی مورد انتظار، ضخامت دیوار، و شرایط اقلیمی توجه شود. همچنین کیفیت تولیدکننده و اجرای درزگیری تأثیر مستقیم بر عملکرد دارد.
روشهای دیوارچینی با هبلکس
روشهای اصلی دیوارچینی با هبلکس شامل: 1) نصب با چسب پودری (چسب هبلکس) و درزهای نازک، 2) نصب با ملات ماسه-سیمان سنتی با درزهای ضخیمتر، 3) نصب با بلوکهای زبانهای و درز خیلی کم، و 4) سیستمهای سازهی نیمهسبک همراه با تیرک و ستون ترکیبی است. هر روش مزایا و محدودیتهای خاص خود را دارد.
نصب با چسب پودری (Thin-Joint) رایجترین روش مدرن است و باعث کاهش مصرف ملات، افزایش سرعت اجرایی و بهبود عایق حرارتی میشود. در این روش ضخامت درزها معمولاً بین 1 تا 3 میلیمتر کنترل میشود.
ملاتها و چسبها
چسبهای مخصوص هبلکس معمولا بر پایه سیمان اصلاحشده با افزودنیهای پلیمری هستند و برای درزهای نازک طراحی شدهاند. ملات ماسه-سیمان سنتی با نسبتهای معمول 1:3 تا 1:5 به کار میرود ولی باعث ضخیمتر شدن درز و اتلاف حرارتی میشود.
از مزایای چسبهای پودری میتوان به چسبندگی بهتر، جلوگیری از پلهای حرارتی در درزها، و تسریع عملیات اشاره کرد؛ معایب شامل نیاز به سطح صاف و دقت در اختلاط است. همیشه دستورالعمل سازنده را برای نسبت اختلاط و زمان قابلاستفاده رعایت کنید.
تقویت و آرماتورگذاری
برای دیوارهای باربر یا دیوارهای بلند، لازم است از تقویتهای افقی و عمودی استفاده شود. نوارهای فایبرگلاس یا تورهای تقویتی با چسب مخصوص میتوانند مقاومت برشی و کششی را افزایش دهند. در محل بالای بازشوها و در امتداد دیوارهای طولانی، دتایلهای بتنی یا تیرکهای فلزی بهعنوان کمربند توصیه میشود.
آرماتورگذاری عمودی معمولاً در داخل شیار یا جایگاه ایجاد شده بین بلوکها و سپس با ملات یا گروت پر میشود. دقت در اجرای محلهای تقویت برای جلوگیری از تمرکز تنش و ترک اهمیت دارد.
نکات اجرایی نصب و برش
هبلکس را میتوان با ارههای مخصوص، اره برقی یا اره دستی با تیغ مناسب برش داد؛ برش تمیز و دقیق موجب کاهش مصرف ملات و سهولت در نصب میشود. هنگام برش گرد و غبار ایجاد میشود؛ استفاده از ماسک تنفسی و تهویه مناسب ضروری است.
پیش از نصب، سطح زیرین باید تراز و تمیز باشد. اولین ردیف بلوکها اهمیت زیادی دارد چون بقیه ردیفها بر اساس آن تنظیم میشوند؛ استفاده از شاقول، شطرنجی و ترازیاب ضروری است.
| مرحله اجرا | اقدامات کلیدی |
|---|---|
| آمادهسازی سطح | تمیزکاری، تراز، آغشتهسازی سطوح با آب در صورت بسیار خشک بودن |
| برش و جاگذاری | برش دقیق، قراردهی با چسب/ملات، تراز و شاقول |
| تقویت نقاط حساس | اجرای نوار تقویت، میلگرد یا کمربند بتنی در محلهای مشخص |
| نهاییسازی | اندود اولیه، استفاده از توری، اجرای نازککاری نهایی و نما |
اتصالات به سازه (دیتیلها)
اتصال هبلکس به قاب فولادی یا بتن آرمه باید با جزئیات مشخص انجام شود؛ براکتها و گیرههای فلزی، پروفیلهای درزبند و رولپلاکها در محل اتصال به سقف و تیرها به کار میروند. در سازههای لرزهخیز، توجه به انعطاف پذیری اتصال و جلوگیری از ایجاد نقاط صلب و ترکخوردگی الزامیست.
دیتیلهای استاندارد شامل نصب پروفیل U در کف و بالای دیوار برای قرارگیری بلوک و همچنین ایجاد فاصلهگذاری برای کنترل ترک است. در نماهای معلق، اتصال مکانیکی و چسب ترکیبی مورد استفاده قرار میگیرد.
عملکرد حرارتی و صوتی و انتهایی
هبلکس دارای مشخصات عایق حرارتی خوب و عملکرد صوتی مطلوب است؛ با انتخاب ضخامت مناسب دیوار میتوان نیازهای انرژی ساختمان را کاهش داد. برای سطوح خارجی، اجرای نمای مناسب (نماسپره، رندر سیمانی یا روکشهای دیگر) باعث افزایش دوام و مقاومت در برابر نفوذ رطوبت میشود.
در محل اتصال سرویسها و تاسیسات، دقت در درزبندی و استفاده از نوارهای نشتگیر باعث جلوگیری از پلهای صوتی و حرارتی میشود. همچنین انتخاب رنگ و نوع اندود میتواند اختلافهای جزئی حرارتی را جبران کند.
مقایسه روشها (جدولی)
| معیار | چسب پودری (Thin-Joint) | ملات سنتی | بلوک زبانهای |
|---|---|---|---|
| سرعت اجرا | بسیار سریع | متوسط | سریع (آمادهسازی بهتر) |
| عایق حرارتی | خوب (درز کم) | معمولی (درز بیشتر) | خوب |
| مصرف مصالح | کم | زیاد | متوسط |
| نیاز به مهارت نصاب | بالا | متوسط | متوسط تا بالا |
| قابلیت احیاء خطا | کم (نیاز به دقت) | بیشتر | متوسط |
برآوردهای زمانی و هزینهای
هزینه کلی دیوارچینی با هبلکس تحت تأثیر قیمت بلوک، هزینه چسب یا ملات، نیروی انسانی و زمان اجرا قرار میگیرد. روش Thin-Joint معمولا هزینه مصالح کمتر و هزینه جذب نیروی متخصص بیشتر دارد؛ اما به سبب سرعت اجرا، هزینه کلی پروژه میتواند کاهش یابد.
برای برآورد دقیق در هر پروژه باید متره کامل انجام شود: تعداد مترمربع دیوار، نوع بلوک، ضخامت، نیاز به تقویت و کمربند سازهای و هزینه نازککاری. همچنین هزینههای مربوط به حمل و محافظت از بلوکها در کارگاه را فراموش نکنید.
ایمنی، نگهداری و حمل
در حمل و تخلیه هبلکس باید از ضربهگیری استفاده شود تا لبپریدگی و شکستگی کاهش یابد. نگهداری بلوکها در فضای خشک و دور از رطوبت شدید باعث حفظ کیفیت میشود. هنگام برش و سایش پوشش تنفسی، عینک ایمنی و تهویه مناسب الزامی است.
در ساختمانهای بلند، بسته به طراحی سازه، باید از ابزارهای ایمنی برای کار در ارتفاع و جلوگیری از سقوط بلوکها استفاده شود. همچنین نگهداری مواد چسب باید طبق تاریخ انقضاء و شرایط سازنده صورت گیرد.
پرسشهای متداول و جمع بندی
آیا هبلکس مناسب مناطق لرزهخیز است؟ پاسخ بستگی به جزئیات طراحی سازه دارد؛ در اغلب موارد با اجرای درست تقویتها و دیتیلهای اتصال میتوان هبلکس را در سازههای مقاوم استفاده کرد، اما برای دیوارهای باربر باید محاسبات فنی انجام شود.
آیا نیاز به ایزولاسیون خارجی وجود دارد؟ بله، در نماهای بیرونی اجرای لایههای محافظتی یا نمای مناسب برای جلوگیری از نفوذ طولانیمدت رطوبت و افزایش دوام توصیه میشود.
چه مدت پس از نصب میتوان نازککاری را شروع کرد؟ برای چسب پودری معمولا پس از گیرش اولیه و طبق دستور سازنده (معمولا چند ساعت تا یک روز) نازککاری سبک ممکن است؛ اما برای ملات سنتی بهتر است 7 تا 28 روز جهت رسیدن مقاومت انجام شود.
جمعبندی: انتخاب روش مناسب دیوارچینی با هبلکس نیازمند توجه به الزامات سازهای، شرایط اقلیمی، زمانبندی پروژه و مهارت نیروی اجرایی است. اجرای درزهای نازک با چسب پودری برای سرعت و عایق حرارتی بهتر توصیه میشود، در حالی که ملات سنتی در شرایطی که انعطاف اجرایی بیشتری لازم است قابلاستفاده است.
توئیتر
فیس بوک
لینکدین